Litteratur.
Folk frå Loen

Til Litterturlista

INNHALD

Folk frå Loen

Til dokumentstart

Historisk om folk frå Loen

Til dokumentstart

1. Rasmus Olsen Loen/Otnes f. 1817

Gards- og Ættesoga for Luster , band X. Prenta i 2013
Plassen Hauståkeren under gnr. 148, Mo:

Rasmus Olson Otnes, frå Loen i Stryn, Innvik, var son av gardbrukar Ole Rasmusson på Loen og kona Jannicke Rasmusdotter frå Sæter og f. i Stryn, Innvik 7.4.1817. Han gifte seg i Hafslo 28.1.1841 med Martha Rasmusdotter frå Tonning i Stryn, Innvik. Ho var dotter av gardbrukarson Rasmus Rasmusson frå Tonning og gardbrukardotteri Martha Hansdotter frå Sunde og vart døypt i Stryn, Innvik 25.11.1815. Rasmus og Martha flytte inn som nye plassfolk på Hauståkeren våren 1841. Nokon festesetel på denne plassen finn me ikkje, men derimot fekk Rasmus 17.8.1842 hjå Jens Nilsson Solvi festesetel på Traneberhaugen av Solvi mot pliktarbeid og noko skomakararbeid. Parfolket vart buande på Hauståkeren fram til kring 1844.

Kring 1844 flytte Rasmus og Martha attende til heimbygdi Stryn, og der var dei ei tid innerstfolk på Loen, men sidan flytte dei til Maurstad i Davik der dei var gardbrukarar til dei kring 1856 vart plassfolk under Otnes i Selje. Sidan vart dei gardbrukarar same staden, men i 1870 utvandra parfolket til Amerika, og me finn dei att som farmarar i Jefferson township, Vernon Co., Wis. under namni Rasmus og Martha Olson. Rasmus d. i Vernon Co., Wis. 11.11.1883, medan Martha Olson d. same staden 22.3.1889. Dei fekk seks born i lag:

a. Ole Rasmusson, sidan kjend som Ole Rose, f. i Hafslo 10.2.1841, flytte i 1869 til Bergen for å reisa ut som sjømann, men utvandra til Amerika kort tid etter. Han gifte seg i Vernon Co., Wis. 16.1.1871 med Dortha Guriane Larsdotter frå Store-Kjøde i Selje, Amerika kjend som Dorothea Larson. Ho var dotter av gardbrukar Lars Rasmusson på Store-Kjøde, opphavleg frå Helsæter, og kona Abelina Jacobsdotter frå Store-Kjøde og f. i Selje 13.3.1841, men utvandra til Amerika i 1870. Ole og Dorthea farma først i Jefferson township, Vernon Co., Wis., men flytte kring 1890 til ein farm i Sterling township, Vernon Co., Wis. der dei sidan budde levetidi ut. Ole d. ved eit ulukkeshende i Vernon Co., Wis. 15.5.1915, medan Dorthea Rose d. same staden 23.4.1927. Dei fekk ti born i lag.

b. Johanna Rachel Rasmusdotter, sidan kjend som Johanna Olson, f. i Stryn, Innvik 23.2.1843, utvandra til Amerika med foreldri i 1870 og gifte seg i Vernon Co., Wis. 13.2.1874 med Rasmus Henrik Hansson frå Grimeland i Førde, i Amerika kjend som Rasmus Hanson. Han var son av gardbrukar Hans Simonson på Grimelandshaugen, Grimeland og kona Gjøa Rasmusdotter frå Haugen og f. i Førde 12.12.1841, men utvandra i 1869. Rasmus og Johanna Hanson slo seg ned som farmarar i Jefferson township, Vernon Co., Wis. der Johanna d. 5.4.1906. Rasmus Hanson flytte som enkjemann til ei dotter i Sterling township, Vernon Co., Wis. og sidan vidare til Franklin township, Vernon Co., Wis. der han d. 6.4.1920. Dei fekk ni born i lag.

c. Rasmus Rasmusson, tvilling, sidan kjend som Robert R. Olson, f. i Stryn, Innvik 3.8.1845, flytte i 1869 til Bergen som sjømann, men utvandra til Amerika alt i 1870. Han gifte seg i Vernon Co., Wis. 3.8.1883 med Anna Marie Olsdotter frå Otnes i Selje, i Amerika kjend som Anna Olson. Ho var dotter av husmann Ole Hansson på ein plass under Otnes og kona Larsine Larsdotter frå Hoddevik og f. i Selje 22.12.1847. Ho utvandra til Amerika i 1883. Robert og Anna slo seg ned som farmarar i Jefferson Co., Vernon Co., Wis. der Robert d. 1.6.1903. Anna Olson d. i Viroqua, Wis. 11.6.1942. Dei fekk ei dotter i lag.

d. Bertha Marie Rasmusdotter, likeins tvilling, sidan kjend som Bertha Olson, f. i Stryn, Innvik 3.8.1845, utvandra med foreldri til Amerika i 1870 og gifte seg i Vernon Co., Wis. 23.11.1874 med Johannes Abrahamson frå Solem i Førde, i Amerika kjend som John Abrahamson. Han var son av husmann Abraham Olson på Solemsholten under Solem og andre kona Maria Madsdotter frå Ultang og f. i Førde 8.11.1840, men utvandra til Amerika i 1871. John og Bertha farma òg i Jefferson township, Vernon Co., Wis. der John d. 31.1.1902. Bertha Abrahamson d. same staden 11.4.1921. Dei fekk seks born i lag.

e. Elias Andreas, sidan kjend som Elias A. Rasmussen, f. i Davik 21.7.1852, utvandra òg i 1870 med foreldri til Amerika og gifte seg i Vernon Co., Wis. 31.10.1881 med Susanna Johannesdotter frå Skogateigen under Sviggum i Hafslo, kjend som Susan Swiggum. Ho var f. i Hafslo 15.6.1837, men utvandra til Amerika i 1866. Elias og Susanna skal ha farma ei kort tid i Jefferson township, Vernon Co., Wis., men Elias ser ut til å vera avliden alt i 1882, og Susanna selde då farmen og flytte bort. Lagnaden hennar er førebels ukjend. Elias og Susanna fekk visstnok ikkje born i lag, men Susanna hadde ein son frå før:
Solfest Larson, son av Susanna og husmannssonen Lars Iverson frå Sandvikøyri under Øvrebø i Luster (1846-1902), var f. i Hafslo 2.9.1865 og utvandra til Amerika med mor si i 1866. Han levde framleis i 1880 då han budde på ein guteheim i Waukesha Co., Wis., men den seinare lagnaden hans er ukjend.

f. Hanna Elise Rasmusdotter, sidan kjend som Hannah Olson, f. i Selje 3.8.1860, utvandra likeins til Amerika med foreldri i 1870 og gifte seg i Vernon Co., Wis. 31.3.1884 med Anders Absalonson frå Ljåstad i Stryn, Innvik, i Amerika kjend som Andrew A. Johnstad. Han var son av gardbrukar Absalon Aamundson på Ljåstad og kona Britha Knutsdotter frå Tunål, men f. på Johnstad i Stryn, Innvik 14.4.1853. Han utvandra til Amerika i 1873. Andrew og Hannah farma visstnok òg nokre år i Jefferson township, Vernon Co., Wis., men flytte kring 1890 til ein farm i Seely township, Faribault Co., Minn. der Andrew d. 31.1.1908. Hannah Johnstad flytte sidan til Minneapolis, Hennepin Co., Minn. der ho d. 13.9.1940. Dei fekk åtte born i lag.

Til dokumentstart

2. Kornelius J. Maurset

Innvik : Eit prestegjeld gjennom 200 år : Ein sparebank gjennom 100 år
(Utskrift fra s.133, mottatt fra Finn Nyhammer).

I fra Innvik Sparebank sine første år møter vi eit namn mellom mange andre, det er Kornelius J. Maurset. Dette navnet merker seg ut. Innskota er aldri på mindre enn 10 kroner. Elles varierer dei oppover heilt til både fire og fem hundre kroner. Det er alltid heile tal som endar på null. Slikt slag med uttaka og. Men uttaka er alltid mindre enn innskota gjenom året, Kvar fikk så denne karen pengane ifrå? Han bygsla først ein plass, som han seinare kjøpte på Kjøsabotnen. I daglig tale heitte han Karnils Botna. På plassen fødde dei to kyr, ein gris og nokre sauer.

Karnils «va ta Lohogja». Kona heitte Marte Knutsdotter. Ho var frå Skrede. Dei Hadde tre søner. Først pakta dei garden i Fjella (Furefjerding). Der minste dei eine sonen. Han omkom i ei snødemme. På Botnen bygsla dei vidare etter ei som heitte Kari. Dei fikk skøyte på plassen i 1885 og kalla han Solvik.

Karnils dreiv fiske om vintrane i sine beste år. Vegen til Møresjøen var ikkje lang. Derfrå og ut på Sunnmørs-øyane var det lett å fare. Han heldt seg for det meste på Vigra. Han drog lengre og. Han var på Finnmarksfiske både i Vardø og Vadsø. Der fekk han nok vaska seg i austhavet når pålandsstormane kom. Det var anna enn «Kjøsapoljen» det. Ein vinter oppe i Vadsø hadde Karnils lånt bort nokre pengar til ein kamerat. Denne kameraten sat so i det at han ikkje makta å betale pengane attende då Karnils skulle heim. Karnils meinte det fekk ikkje vere så nøye med det.

Fiskarane i Finnmark trudde både på «Draug» og anna develskap. Mot dette hadde dei ymse rådgjerder. Mellom anna bar dei gullringar i øyro. Denne kammeraten bar slike gullringar. Han ville gjere rett for seg. Karnils fekk desse gullringane då han for heim. Han fekk tredd dei inn på øyreflippen og gjekk med dei til sin døyande dag. Dei fylgde han til grava og då han døydde, 91 år gammal, i 1937.

Heime tok Karnils forefallande arbeid, helst i skogen. Han kjøpte ogso skog og dreiv fram for eiga rekning. Sonen Knut reiste til Amerika. Jakob gifte seg og etter kvart vart det mange mennesker i heimen i Solvik, der tre generasjonar vaks opp saman. Alle fekk sparekonto i Innvik Sparebank etter kvart dei kom til.

Karnils vart som nemnt 91 år. Marte vart 96 og døde i 1942. Jakob og tok seg ut på arbeid. Han bygde telefonlinjer. Han var endå ein tur til Island på slikt oppdrag.

Det seiest at ingen vert rik av det han tenar, men av det han sparer. Dette kan vere sant nok. Noko må ein likevel tene om det skal bli mon i sparinga. Eg tek med Karnils i denne soga fordi han er eit eksempel på at den som har liv og helse og verkelig vil, han finn alltid ein måte å slå seg gjennom på. Garden kan vere stor og det kan gå gale. Plassen kan vere liten og det kan gå godt. Den som dyrkar den gode viljen inne i seg utviklar den eigentlige adelskap. Denne adelskapen går vidare både gjennom arv og gjennom det miljø som slike enkle, nøkterne og sjølvstendige mennesker som Marte og Karnils skapte rund seg.

Til dokumentstart

3. Martinus Erichsen Bødal f. 1829-03-26
En slegt af skolelærere

Delt av Atle Hauge på facebook-gruppe. Klipp frå boka "Lys og mørke : skildringer fra det norske folkeliv" av Haukenæs (1898).

En gammel forhenværede kirkesanger og lærer M. E. Bødal i Olden, Nordfjord har fortalt mig følgende:

Jeg er født på gården Bødal i Loen, hvor mine forfædre i lange tider har levet som skolelærere. Selv har jeg været lærer i 32 år fra 1848 til 1880; min fader var lærer i 22 år og min bestefader i 38 år; min oldefader og tippoldefader var også lærere

At skolen var anderledes beskaffen og lønnen mindre i tidligere tider end nu, kan skjønnes deraf, at endu så sent som som i min bestefaders tid var skoleønnen ikke større end 2 spesiedaler (kr. 8.00)for året. For at kunne leve måtte læreren derfor have andre erhverv ved siden af;min bedstefader drev således lidt handel, idet han i ferierne reiste til byen med landsvarer med jagt, hvor han selv fungerede som styrmand; disse rieser fortog han sedvanligen vår og høst, mens han om sommeren var til Røros med smør og flest, hviket han tog på hesteryggen over Jostedalsbræen til Jostedal og derfra over fjeldene til Gudbrandsdalen og Røros.

Hvorlænge oldefaderen var skolelærer vides ikke bestemt. Om tipoldefaderen fortælles, at han endnu i 18 års alderen ikke havde lært at læse i bog. Så kom der til hans forældre en tjenestepige, der i 13 år havde opholdt sig i Bergen; hun lærte gutten nogle salmevers udennad samt katekismens fem parter og senere også at læse i bog, og da befandtes hans kundskaber og færdigheder i boglig henseende at være så betydelig i forhold til, hvad der dengang var almindeligt blandt almuen, at han straks ble ansat som skolelærer. Den omtalte pige hed Randi; hendes ligpædiken har været opbevaret indtil den senere tid.

Til dokumentstart

4. Rasmus Simonsen Raudi f. 23.2.1846

Delt av Atle Hauge på facebook-gruppe. Frå ei årbok for Nordfjordlaget i Amerika (1921).

Atle Hauge: Mr. og Mrs. Rasmus Simonsøn Rødi paa deres guldbryllupsdag 12te november 1921.- Utvandrarane Rasmus Raudi og Helga Bødal er henhaldsvis min 4-menning og 3-menning ( begge forskyvd med 3 generasjonar). Vi finn dette bildet og historia til Rasmus i ei Årbok for Nordfjordlaget, nedteikna av den eldste sonen. Denne historia er vel verdt å lese!


Mr. og Mrs. Rasmus Simonsøn Rødi paa deres guldbryllupsdag 12te november 1921. .

Rasmus Simonson Rødi.(Av S. R. Simonson.)

En av de ældste og bedst kjendte pionerer ved Benson, Swift, county, Minnesota, var Rasmus Simonsen Rødi eller Raudi, som gaarden kaldes i daglig tale. Rasmus var født den 28de februar 1843 paa gaarden Raudi i Loen, Nordfjord, av forældrene Simon Raudi og hustru Synneve. Han var den fjerde av 8 barn i familien. Allerede i 8 aars alderen maatte han ut at tjene sit brød; dette gjorde han ved at passe kreaturene for naboerne langt oppe i vildmarken. Med skolegang blev det smaat og fik kun lidt av den daværende omgangsskole. Efter at han var konfirmeret tjente han 5 aar for 5 daler aaret. Han prøved ogsaa fiskerens haarde lod oppe paa Lofoten.

I 1868 reiste han til Amerika og kom først til Rio, Wisconsin. Der arbeided han om sommeren nær Spring Prairie og om høsten reiste han paa tømmerhugst ved Grand Rapids. Der opholdt han sig i to aar, men paa grund av at kompaniet som han arbeidet for gik fallit ved siden av at han hadde været syk av nervefeber, saa kom han like fattig derfra som da han reiste did. Om høsten 1870 reiste han i følge med Ole og Elias Davidsøn Skarsten og deres familier til Swift Falls, Minn., og tok sig homestead. Tiaren fra Rio, Wisconsin, til Swift Falls, Minnesota, tok ikke mindre end 6 uker, og det meste av dette traskede han tilfods, idet han hjalp med at drive kreaturerne. Rasmus fik bare 80 acres paa homestead. Denne høst og vinter var han ogsaa paa tømmerhugst og om vaaren paa tømmerfløtning. Han syntes at han hadde tjent sig en ren formue, da han kom tilbake med $400.00; men saa hadde han ogsaa tat den første knæk i sin jernhelse, som han aldrig overvandt trods sine kjæmpekraefter. Høsten 1871 den 12te november blev han gift med Helga Bødal fra Loen i Nordfjord.

Disse to unge leved saa de første aar i Nybyggernes haarde kaar. Deres første hjem lidet og uanseligt som det var, tømret av træer hugget paa hans eget land, men dog hjem, blev luernes rov den 3die februar 1873. Blottet for alt fik de husly hos Elias Davidson Skarsten. Igjen tok han fat og fik tømret et litet hus, en kombination av jordkjelder og “loghus”. Tungt og slitsomt som det var gik det dog fremover. Med alle andre maafte han taale at se græshopperne ødelægge avlingen i 1877, saa det var daarligt baade for folk og fæ. Et kornmagasin, som var fyldt baade med forrige aars avling saa vel som klæder brændte den 7de juli 1879.

En gang til stod han saa godt som paa bar bakke; men med tro paa fremtiden og i besiddelse av en urokkelig vilje tok han fat engang til og litt om litt gik det fremover, saa der kom først et noksaa stort vaaningshus i 1883 og i 1885 blev der bygget en av de største ladebygninger paa lang leid - 50x100 fot og muret kjælder. Litt efter litt kom der andre og tidsmæssige huse til efter som velstanden økedes. Han farm var ved den tid han overlod den til sin ældste søn Simon 1900 fuldstændig moderne efter den tids forhold og fra 80 acres hadde han øket den til 680. Op igjennem aarene hadde han naar han kunde greie det kjøpt jernbaneland; han var tilfreds naar han kjøpte det om den første avbetaling kunde gjøres med det samme. Ved siden av denne store “hjemmefarm" som den kaldtes kjøpte han en farm for hver av sine andre to sønner og til en av døtrene. En fik penger istedet for farm.

Han var med at stifte baade Rolling Forks menighet saa vel som St. Paul menighet syd for Swift Falls, og var med at bygge kirkerne paa begge steder. Den 12te november 1921 feiredes hans guldbryllup i Benson, Minnesota. Dette sagde han var en av hans hyggeligste dage.

Den 7de april 1922 om morgenen døde han efter et meget kort sykeleie. Hans sidste ord var at Gud maatte i naade ta ham hjem til sig. Han overleves av sin hustru, som er næsten 80 aar gammel, og 3 sønner, Simon, Olai og Andreas; to døtre, Sophia, Mrs. Mons Rachie, og Anna, nu Mrs. Peder H. Pederson samt 27 barnebarn og ligeledes en bror og en søster.


Atle Hauge: I slektstre på nettet finn vi dette bildet av Rasmus og Helga med borna sine Olai (3), Anne Bertine (4), Andrew (5), Sophie (6) og Simon (7). .

Til dokumentstart

4. Allen Jeffery Loen f. 10.2.1945

Audun Loen: Minneord om Allen Jeffery Loen ble funnet ved søk på Google, og kopiert inn i dette dokumentet. Allen er er fjern etterkommer etter Rasmus Andersen Loen f. 1.10.1858 på Sjurebruket i Loen. Han emigrerte i 1877. Fullstendig etterslekt er registrert i den private slektsbasen Lokhis. Felles slektsopphav med meg er Anders Olsen Loen f. 1.7.1814. I Loen er det i dag mange som er like nær slekt med Allen som meg.


Allen Jeffery Loen. .

Allen Jeffrey Loen, 77, of Benson, Minnesota, passed away Tuesday, June 28, 2022 at his home.

Funeral services were held at Our Redeemers Lutheran Church in Benson, Saturday, July 9, at 11:00 AM. A visitation began at 9:00 AM. Burial was at Our Redeemers Lutheran church cemetery, following the service. Lunch was held following the burial at the Allen and Diane Loen Farm.

Allen Jeffrey Loen was born February 10, 1945 in Benson, Minnesota, the son of Stanley and Alice (Atchison) Loen. He was called from this life Tuesday morning, June 28, 2022 at his home, surrounded by his family and a hospice nurse.

Allen Was baptized April 8, 1945 at our saviors Lutheran Church in Benson. He was confirmed November 6, 1968 at Our Redeemers Lutheran church by Rev. Harold Nasheim. He graduated from Benson high school in 1963. He joined the army national guard in 1965 and was honorably discharged July 9, 1971.

February 25, 1968, Allen was united in marriage to Diane Marie Svingen at Our Redeemers Lutheran Church by Rev. Melvin Sucher. To this union, two daughters and one son were born. Together Allen and Diane were able to share in 54 years of marriage.

Allen was a successful farmer for more than 50 years. In earlier years, he also worked for the Pioneer telephone company and Swift Co-op Oil board of directors, and the Putts and Purrs Antique Tractor Club, the Lions Club, and the Northern Lights Snowmobile Club. As a youth, Allen enjoyed 4-H and as an adult he enjoyed fishing, snowmobiling, water sports, church and city league softball, bowling, card playing, watching western shows and he looked forward to deer hunting every year.

He fiercely loved spending time with his family – especially with his grandchildren.

Allen is survived by his wife Diane, two daughters: Juanita (Nathan) Lagred of North Mankato, Chillon (Bill) Mckibbin of Alexandria; five grandchildren: Malia, Donovan, and Gracia Lagred, and Kaelyn and Grahm Mckibbin; sisters: Connie (Tim) Kavannaugh of Brainerd, Sandy grendahl of prior Lake, Dian (Dewayne) Melberg of Farwell, Patty Carlson of Glenwood and Colleen (Dave) Johnsrud of Starbuck, close friend Rob Lee and family; and many relatives and friends.

Allen was preceded in death by his son of four days, Reid Loen, by his parents, Stanley and Alice Loen, a sister baby girl Loen and a brother Bruce Loen.

Many will remember Allen for his sarcasm, quick wit and strong-will.

Blessed be his memory.